પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ (PM-KISAN) યોજના ભારતના ખેડૂતો માટે એક જીવનરેખા સમાન છે, જે તેમને સીધી આર્થિક સહાય પૂરી પાડીને કૃષિ પ્રવૃત્તિઓ અને જીવનનિર્વાહમાં મદદ કરે છે. આ યોજના હેઠળ દર વર્ષે ₹6,000 ની સહાય ત્રણ હપ્તામાં સીધી ખેડૂતોના બેંક ખાતામાં જમા કરવામાં આવે છે. 2025માં આ યોજનામાં ઘણા મહત્વના ફેરફારો અને અપડેટ્સ આવ્યા છે, જેની સંપૂર્ણ વિગતો અહીં આપેલી છે.

હપ્તાની સ્થિતિ અને આગામી ચુકવણીઓ

PM-KISAN યોજના હેઠળ અત્યાર સુધીમાં 20 હપ્તા ખેડૂતોને મળી ચૂક્યા છે. 2025ના સૌથી મોટા અપડેટ્સ નીચે મુજબ છે:

• 20મો હપ્તો: PM-KISAN નો 20મો હપ્તો 2 ઓગસ્ટ, 2025 ના રોજ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા વારાણસીથી જારી કરવામાં આવ્યો હતો. આ હપ્તા હેઠળ 9.71 કરોડથી વધુ ખેડૂતોના ખાતામાં ₹20,500 કરોડથી વધુની રકમ ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી. આ ચુકવણીએ ખેડૂતોને આગામી વાવણી સીઝન માટે જરૂરી રોકડ પૂરી પાડી હતી.
• 21મો હપ્તો: 20મા હપ્તાની સફળ ચુકવણી પછી હવે ખેડૂતો 21મા હપ્તાની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અને કૃષિ વિભાગના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, 21મો હપ્તો દિવાળી અને નવરાત્રિના તહેવારોની આસપાસ એટલે કે ઓક્ટોબર 2025 માં જમા થવાની સંભાવના છે. આનાથી ખેડૂતોને તહેવારોના સમયમાં મોટી આર્થિક મદદ મળશે.

યોજનાના નિયમો અને ફરજિયાત પ્રક્રિયાઓ

યોજનાનો લાભ અવિરત ચાલુ રહે તે માટે સરકારે કેટલાક કડક નિયમો લાગુ કર્યા છે. જે ખેડૂતો આ નિયમોનું પાલન કરશે નહીં, તેમના હપ્તા અટકી શકે છે.

1. e-KYC (ઈ-કેવાયસી): PM-KISAN યોજનાનો લાભ લેવા માટે e-KYC કરાવવું અત્યંત જરૂરી છે. સરકારે આ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે નવી સુવિધાઓ ઉમેરી છે. ખેડૂતો હવે મોબાઈલ એપ્લિકેશન પર ફેસ ઓથેન્ટિકેશન (Face Authentication) નો ઉપયોગ કરીને OTP કે ફિંગરપ્રિન્ટ વિના પણ પોતાનું e-KYC પૂર્ણ કરી શકે છે. જે ખેડૂતોએ હજુ સુધી e-KYC નથી કરાવ્યું, તેઓએ તાત્કાલિક તે કરાવવું જોઈએ.
2. જમીનના રેકોર્ડ્સ: ખેડૂતોના જમીનના રેકોર્ડ્સ (7/12 અને 8-અ ના ઉતારા) અપડેટ અને ચકાસાયેલા હોવા જોઈએ. જો રેકોર્ડ્સમાં કોઈ ભૂલ હોય અથવા તે સરકારી ડેટાબેઝ સાથે મેળ ન ખાતા હોય, તો ચુકવણીમાં વિલંબ થઈ શકે છે.
3. આધાર સીડિંગ: ખેડૂતોના બેંક ખાતા સાથે આધાર કાર્ડ લિંક હોવું ફરજિયાત છે. આ પ્રક્રિયાને આધાર સીડિંગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જો તમારું ખાતું આધાર સાથે જોડાયેલું ન હોય તો પણ હપ્તો અટકી શકે છે. બેંકમાં જઈને અથવા ઓનલાઈન બેંકિંગ દ્વારા આ પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી શકાય છે.

નવી અરજી કેવી રીતે કરવી?

જો તમે આ યોજના માટે પાત્ર છો અને હજુ સુધી અરજી કરી નથી, તો તમે નીચે દર્શાવેલ પ્રક્રિયા દ્વારા સરળતાથી અરજી કરી શકો છો:

• ઓનલાઈન અરજી: PM-KISAN ની સત્તાવાર વેબસાઇટ pmkisan.gov.in પર જાઓ. ત્યાં New Farmer Registration વિકલ્પ પર ક્લિક કરો અને તમારી આધાર વિગતો, બેંક ખાતાની વિગતો અને જમીનના રેકોર્ડ્સ ભરીને અરજી કરો.
• ઓફલાઈન અરજી: તમે તમારા નજીકના કોમન સર્વિસ સેન્ટર (CSC) પર જઈ શકો છો, જ્યાં ઓપરેટર તમને અરજી પ્રક્રિયામાં મદદ કરશે. આ ઉપરાંત, તમે તમારા ગામના તલાટી કમ મંત્રી અથવા ગ્રામસેવકનો પણ સંપર્ક કરી શકો છો.

તમારી સ્થિતિ કેવી રીતે તપાસવી?

તમારી અરજીની સ્થિતિ અથવા હપ્તાની સ્થિતિ તપાસવા માટે:

1. સૌ પ્રથમ, pmkisan.gov.in વેબસાઇટની મુલાકાત લો.
2. Farmers Corner માં Beneficiary Status અથવા Beneficiary List પર ક્લિક કરો.
3. ત્યારબાદ, તમારો આધાર નંબર, બેંક એકાઉન્ટ નંબર, અથવા રજિસ્ટ્રેશન નંબર દાખલ કરીને તમે તમારી વિગતો જોઈ શકો છો.

આ યોજના ખેડૂતોને આર્થિક રીતે મજબૂત બનાવવામાં એક અનોખી પહેલ છે. બધા ખેડૂતોને સલાહ છે કે તેઓ તેમના દસ્તાવેજો અને વિગતો સમયસર અપડેટ રાખે, જેથી તેમને યોજનાનો લાભ કોઈપણ અવરોધ વિના મળતો રહે.